Şifrelenmiş, işlem takibi sağlayan dağıtık bir veri tabanı olarak tanımlayabileceğimiz Blockchain, adından da anlaşıldığı üzere zincirleme bir modelle inşa edilen fakat takip edilemeyen bir teknolojiye sahip.
Blockchain’in arkasındaki temel çalışma mantığı eski kayıt sistemine benzetilebilir. Bilgisayarlar hayatımızın bir parçası olmadan önce, bankaların ana kayıt defterleri, belirli aralıklarla muhasebeciler tarafından güncelleniyor, hesap bakiyeleri not ediliyor ve imzalayıp mühürleniyordu. Bu işlemlerden sonra da o hesaplar üzerinde herhangi bir değişiklik yapmak mümkün değildi. İşte blockchain de tam olarak bu şekilde işlem takibi sağlayan bir kayıt sistemi. Ancak blockchain’in banka sistemleriyle olan benzerliği yalnızca bu örnekle sınırlı.
Hepimizin bildiği üzere her bankanın tekelinde olan ve işlem hareketlerini takip ettiği kendine ait, kapalı devre bir güvenlik sistemi bulunuyor. Blockchain’de bu işlem hareketleri şu şekilde işliyor: Para transferlerinde gönderen ve alıcı kişinin kimliği, gönderilen tutar gibi bilgiler şifreleniyor ve yeni bir blok oluşturuluyor. Bu bilgi bloğu, diğer blokların sonuna ekleniyor ve blockchain ağına dağıtılıyor. Üstelik üzerine eklenen yeni bloklarla, bu blok asla değiştirilemez ve kırılamaz hale getiriliyor. İşte blockchain’in bankadan ayrıldığı nokta da tam olarak burası oluyor. Blockchain’in işleyişindeki bu dağıtılmış, merkezi olmayan yapı sayesinde özellikle finansal süreçlerin, her bankanın tekelinden çıkmasını ve bir nevi demokratikleşmesini sağlıyor.
Blockchain, bir merkeze bağlı olmaksızın işlem yapmanıza izin vermesinin yanı sıra, herhangi bir aracıya ihtiyaç duymadan her kullanıcı ağa bağlanabiliyor, yeni işlemler gönderebiliyor, işlemleri doğrulayabiliyor ve yeni bloklar oluşturabiliyor. Dağıtık veri tabanı sayesinde her bir bilgi bloklar halinde, gelişmiş şifreleme algoritmalarıyla, birbirine bağlanarak kaydediliyor ve bu sayede işlemler direkt olarak alıcı ile satıcı arasında güvenli bir şekilde gerçekleştirilebiliyor.
Peki Blockchain Nasıl Çalışıyor?
Blockchain’in bu kadar popüler olmasını sağlayan aslında hiçbir merkezi otoriteye ihtiyaç duymadan, işlemlerin bitcoin adı verilen token üzerinden çok daha ucuz, verimli ve üstelik daha da güvenli bir şekilde kaydının gerçekleşmesine imkân sağlıyor olması.
Binlerce bilgisayar ağının birbirine bağlantısı üzerinden çalışan ortak, halka açık blockchain veri tabanı, internet üzerinden tüm dünyada binlerce “Blockchain Miner”la paylaşılıyor ve yıllardır bankaların kendi merkezi sistemleri sayesinde korunan sistem güvenliği, artık bu teknoloji ile üzerinde değişiklik yapılması mümkün olmayan, birbiri ardına eklenen blok veri tabanı sayesinde sağlanıyor.
Dolayısıyla gerçekleşen tüm işlem akışının güvenliği, merkezi bir otorite olmaksızın “Blockchain Miner”lar tarafından yürütülürken, onlar da merkezi olmayan bu yapı üzerinden para kazanmış oluyor.
Blockchain’in Finansal Kurumlar için Alametifarikası Nedir?
İnternetten önce Türkiye’den Amerika’ya ya da dünyanın herhangi bir yerinden başka bir ülkeye nasıl telefon açtığınızı hatırlıyor musunuz? Bunu yapabilmenizin tek yolu ülkedeki telekom şirketinin ve devletin milyonlarca yatırımla gerekli kablolama ve altyapı çalışmasını yapmasıydı. Günümüzde ise internet sayesinde Whatsapp, Viber gibi birçok farklı aplikasyon üzerinden sesli telefon görüşmelerini, hatta video görüşmelerini bu tarz altyapı maliyetlerine gerek olmadan kolaylıkla yapabiliyoruz.
Blockchain de tıpkı bu şekilde, bankaları ve kredi kart şirketlerini, hesap defterlerinin güvenliğini sağlamak için oluşturdukları yüksek maliyetli altyapı sistemlerinden kurtarabiliyor. Bu sayede de birçok finansal kurumun, işlemlerini minimum masrafla kayıt altına alabilmesini ve güvenli kılmasını sağlıyor.
Blockchain teknolojisini sadece bitcoin, kripto paralar ve finansal hizmetler ile sınırlamak, hayatımızı kolaylaştırmak ve daha güvenli bir yer yapmak adına sunduğu ve sunabileceği fırsatları göz ardı etmek anlamına da gelir.
Dünyada birçok ülkede çok fazla hırsızlık ve dolandırıcılık olaylarının döndüğü pırlanta satışı gibi güvence altında yürütülmesi gereken birçok ticari alışverişin en güvenilir altyapısı olarak önümüzdeki günlerde daha çok karşımıza çıkacaktır. Şimdiden birçok farklı sektörde karşımıza çıkmaya başlayan blockchain’i tüm bu tartışmalarının ötesinde ele alıp maliyet düşürme, sistemsel riski azaltma ve herkes için açık olan çok daha esnek bir dijital altyapı kullanma hakkı olarak değerlendirmek gerekmektedir.
