Son yıllarda hem Türkiye’de hem de dünyada büyük bir gelişme gösteren e-ticaret sektörü, geleneksel ticaretten farklı, kendine has özellikler barındıran bir dünya. Bu dünyanın kuralları da ticaret sektörüne ait yasalarla bazı noktalarda benzerlik, bazı noktalarda ise farklılıklar gösteriyor. Bir e-ticaret girişimcisinden online alışveriş yapan kullanıcıya kadar sektörün her parçasının bilmesi ve uyması gereken yasalar bulunuyor. 2014 yılında kabul edilen ve E-ticaret Yasası ya da Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği olarak adlandırılan yeni kurallar, satış öncesi ve sonrası için hem tüketicilerin hem de e-ticaret firmalarının haklarını düzenliyor.
Yeni E-ticaret Yasası Şirketlere Neler Getirdi?
– Tüketicilerin verilerinin güvende tutulması yasalarla koruma altına alınmış oldu. Yeni yasa ile birlikte e-ticaret firmaları, tüketicilerin verilerinin toplanması ve saklanması konusunda önemli bir yükümlülük altına girmiş oldu. Bu hem verilerin işlenmesinin önemini arttırdı hem de verilerin güvenliğini zorunlu kıldı.
– Gizlilik Sözleşmesi ile e-ticaret siteleri ile kullanıcılar arasında paylaşılan bilgilerin diğer şahısların erişimine kapatılacağı yasalarla güvence altına alınmış oldu. SSL Sertifikası, 3D Secure gibi güvenlik önlemleri ile internetten alışveriş yapmanın daha güvenli hale getirilmesinin ardından tüketicilerin güvenli e-ticaret algısı arttı.
Yeni E-ticaret Yasası Tüketicilere Neler Getirdi?
– Yeni yönetmelik ile birlikte kullanıcı onayı alınmadan elektronik gönderi yapılmasının yolu kapatıldı. Yani markalar ve e-ticaret firmaları, kullanıcıların onayını almadıkları sürece e-posta ve SMS yoluyla kullanıcılarına reklam amaçlı gönderimlerde bulunamıyor. Büyük oranda uyulan bu karar ile tüketicilere gönderilen iletilerin sayısında büyük bir azalma görülüyor.
– Gönderilen e-posta ve SMS gibi iletilere karşı kullanıcıların zaman ya da gerekçe belirtmeden reddetme hakkı bulunuyor. İzinsiz gönderilen iletiler dışında daha önce onay verilen ancak bir zaman sonra bu onaydan vazgeçilmek istenen durumlarda, yasa tüketicilerden yana.
– Kullanıcının kişisel bilgileri, onay olmadan 3. şahıslarla paylaşılamıyor. Hangi amaçla kullanılacağına dair tüketiciye bilgi verilir onay alınması zorunlu hale geldi.
Satış Öncesinde Uyulması Gereken Kurallar
– E-ticaret firmaları, kullanıcıların kolaylıkla ulaşabilecekleri şekilde ana sayfalarda, kendilerini tanıtan bilgilere yer vermek zorunda. Merkez adresleri, iletişim numaraları, işletme adı ya da tescilli marka gibi bilgilere, ziyaretçiler tarafından kolaylıkla ana sayfadan ulaşılabilmeli.
– E-ticaret firmaları, satış gerçekleşmeden önce, ürün veya hizmetle ilgili bilgi, satın almaktan vazgeçilmesi durumunda gereken şartlar ve uyuşmazlık yaşanması halinde yapılması gerekenler konusunda kullanıcıları bilgilendirmekle yükümlüdür. Toplam fiyat bilgisi ve ek masraflar gösterilirken ön bilgilendirme yapıldığına dair kullanıcıdan onay almak da zorunluluklar arasında yer alır.
– Mesafeli Sözleşme gösteriminde “cayma hakkına ilişkin maddeler” 16 punto ile diğer maddeler ise en az 12 punto ile yazılmalıdır.
– E-ticaret sitesinin ara yüzünde alınan ürün, ek masraflar, toplam bedel gibi bilgilerin yer aldığı sipariş özetine yer verilmelidir. Ayrıca bu sayfada, kullanıcının alışverişten vazgeçmesini ya da siparişini değiştirmesine imkan tanımak da firmaların uyması gereken kurallardandır.
Satış Sonrasında Uyulması Gereken Kurallar
– Ön bilgilendirme kurallarına uyularak yapılan online alışverişlerin ardından siparişin alındığına dair bilgi mutlaka tüketiciye verilmelidir. SMS, telefon, e-posta gibi araçlardan birini kullanarak tekrar bilgi verilmesi de zorunludur.
– Siparişin tamamlanmasının ardından onaylanan mesafeli sözleşme, elektronik ya da fiziki ortam aracılığıyla tüketiciye gönderilmelidir. Yıllık cirosu 5 milyon TL’yi aşan firmalar e-fatura uygulamasına geçmek konusunda zorunlu tutulurken daha az ciroya sahip e-ticaret firmaları da e-arşiv ve e-fatura uygulamalarını tercih edebilir.
– Satış işleminin gerçekleştirilmesinin ardından, e-ticaret sitesinde belirtilen süre içerisinde ürün mutlaka tüketiciye teslim edilmelidir. Eğer herhangi bir teslim süresi belirtilmemişse sipariş tarihinden itibaren 30 gün içerisinde teslimat gerçekleştirilmelidir. Teslimat süresinin aşılması durumunda tüketici, sözleşmeyi feshederek yasal faiziyle birlikte ödediği bedeli talep edebilir.
Cayma Hakkı ve Ürün İadesi
– Tüketici, ürün ve hizmetin satın alınmasının ardından 14 gün içerisinde sözleşmeden cayabilir. Bunu yaparken de herhangi bir sebep göstermesine ya da cezai bedel ödemesine gerek yoktur. Ancak çabuk bozulabilen ya da son kullanma tarihi geçebilecek ürünlerle iadesi hijyen kurallarına uygun olmayan ürünler için istisnalar mevcuttur.
– Cayma hakkını kullanmak isteyen tüketiciler, bu durumu e-ticaret sitesine bildirdikten sonra firmalar 14 gün içerisinde ücret ve kargo gibi bedelleri iade etmek zorundadır. Tüketiciler ise cayma hakkını kullandıklarını bildirmelerinin ardından 10 gün içerisinde ürünü, e-ticaret firmasına iletmelidirler.
