İhtiyacınız olan şeyi aklınızdan geçirin, telefonunuzda veya bilgisayarınızda birkaç butona tıklayın ve ihtiyacınıza hemen erişin. Harika değil mi? Ancak kimi kullanıcılar, tüm avantajlarına rağmen ihtiyaca ulaşmayı bu denli kolay kılan online alışveriş için şüpheli yaklaşım sergileyebiliyor. Yaşanan olumsuz deneyimlerden kaynaklanan bu yaklaşım, tüketici hakları konusunda yeterince bilgi sahibi olunmamasından kaynaklanıyor.
Sosyal mesafenin korunmasını gerektiren Koronavirüs (COVID-19) salgını ile birlikte tüketici alışkanlıkları büyük değişime uğradı. 7’den 70’e herkes ihtiyacını alternatifi olmayan alışveriş bir yöntemi haline gelen online alışveriş ile karşıladı. Öyle ki yapılan araştırmalara göre e-ticaret hacminde yüzde 52’ye varan artış gerçekleşti. Bununla birlikte kimi tüketiciler halen e-ticaret platformlarına “güvensiz” gözüyle bakmaya devam ediyor. Yapılan araştırmalar da internet alışverişlerinde güven probleminin olduğunu ortaya koyuyor.
Tüketiciler ödemesini yaptıkları ürünün teslim edilmesi veya tarife uyması noktasında endişe duyuyor. Bu nedenle sosyal mesafeyi koruyamamak pahasına fiziksel mağazalarda saatler süren alışverişle ihtiyacını karşılayabiliyor. Oysa 4077 sayılı “Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun” ve bu doğrultudaki ikincil düzenlemeler, tüketicilerin haklarını kapsamlı bir şekilde koruyor. Üstelik salgın sürecinde tüketici hakları güçlendirildi. İnternet alışverişlerinizdeki haklarınıza gelin birlikte göz atalım.
Cayma Hakkı ile İade Gerçekleştirebilirsiniz
Cayma hakkını, bir tüketicinin internet alışverişlerindeki en büyük güvencesi olarak da niteleyebiliriz. TKHK madde 48/3 gereği mal satışları bakımından taahhüt edilen süre 30 günü geçemez. Cayma hakkı, tüketicilere satın aldıkları üründen 14 gün içerisindeki hiçbir koşula bağlı kalmadan iade edebilme imkânı sunar. Tüketicinin cayma hakkını kullandığı tarihten itibaren, satıcı 10 gün içerisinde aldığı toplam bedeli tüketiciye iade etmek durumundadır. COVID-19 nedeniyle alınan tedbirler kapsamında stok olmaması nedeniyle siparişin teslim edilmesi mümkün olmadığında satıcı tüketiciye durumu üç gün içinde yazılı olarak bildirmeli ve bedeli iade etmelidir. Tüketicinin cayma hakkı bulunmayan ürünler şöyle:
- Kişiye özel olarak üretilen veya özel hale getirilen ürünler
- Mayo, iç çamaşırı veya kozmetik gibi hijyenik açıdan hassas ürünler
- DVD ve CD gibi çoğaltılabilecek ürünler
- Kitap ve dergi gibi basılı ürünler
- Yazılım programları
- Son kullanma tarihine sahip, çabuk bozulma riski taşıyan ürünler
- Mücevherat
- Uçak biletleri, tur ve otel hizmetleri
Fiyatlarda Ciddi Oranda Artış Yapılamaz
31.08.2018 tarihli ve 30521 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”in “Haksız Ticari Uygulama Olarak Kabul Edilen Örnek Uygulamalar” başlıklı Ek’inin “A – Aldatıcı Ticari Uygulamalar” bölümüne şu bend eklenmiştir: “Girdi maliyeti ve döviz kuru artışı gibi fiyat değişimlerinden etkilenmemesine rağmen bu durumlardan etkileniyormuş gibi hareket ederek tüketiciye sunulan mal veya hizmetin satış fiyatında haklı bir gerekçe olmaksızın artış yapmak.” Buna göre satıcı haklı bir gerekçe olmaksızın fahiş fiyat uygulandığında ciddi yaptırım uygulanır.
Kargo Teslimatında Doğan Haklar
İnternet üzerinden bir ürün satın aldınız ve kargonuz size ulaştı. İşte bu noktada, kargonuzu teslim alırken haklarınızı korumak adına dikkat etmeniz gereken bazı önemli noktalar var. Öncelikle kargonuzu teslim aldığınıza dair imza atmadan önce, paketi açarak ürünün herhangi bir hasarı olup olmadığını kontrol etmeniz büyük önem taşıyor. Evet, birçoğumuz bu detaya takılmadan, kargomuzu teslim almanın heyecanıyla bu önemli detayı atlayabiliyoruz. Ancak haklarınızı korumak adına, bu kontrol fazlasıyla önemli. Çünkü eğer ürün herhangi bir hasar görmüşse, yine herhangi bir koşula bağlı olmadan ürün iadesi yapabilirsiniz.
COVID-19 enfekte olmuş biriyle temas etmeyip yalnızca online alışveriş tercih ediyorsanız ve siparişinizi teslim aldıktan sonra enfekte olduysanız kargo görevlileri ve satıcı açısından sorumluluk doğacaktır. Kargo şirketlerinin Dünya Sağlık Örgütü ve Türkiye Cumhuriyeti Bakanlıklarının önerisiyle alıcılar ile hiçbir şekilde tensel temas kurmaması, maske ve eldiven gibi koruyucular kullanması ve kargo aktarma merkezleri ile araçlarda dezenfekte çalışması yapmaları gerekiyor.
Kargo şirketleri, COVID-19 salgını sebebiyle imza ve T.C. kimlik numarası almak yerine kimlik çipi okutuyor. Bu noktada kişisel verilerin korunması açısından açıklama yapılması gerekiyor. Teslimat sırasında ad soyad ve kimlik numarasından başka hane olup olmadığına da dikkat etmelisiniz.
Ayıplı Ürünlere Dikkat
Ayıplı ürünler, açık ayıplı ürünler ve gizli ayıplı ürünler olarak ikiye ayrılıyor. Satın aldığınız gömlekteki yırtık veya dizüstü bilgisayarın ekranındaki bir kırık, bu ürünü açık ayıplı ürün kategorisine sokar. Eğer satın aldığınız ürünün böyle bir durumu varsa, 30 gün içerisinde koşulsuz bir şekilde iade edebilirsiniz. Gizli ayıplı ürünler, tüketicilerin ilk bakışta fark edemeyeceği ve ürünün kullanımıyla ortaya çıkan hataları barındıran ürünlerdir. Örneğin bir ayakkabı satın aldınız ve zaman içerisinde tabanında bir açılma oluştu. Böyle bir durumda, ürünü satın aldığınız tarihten itibaren 2 yıl boyunca ürünü iade etme hakkına sahipsiniz.
Güven Damgası Olan E-ticaret Sitelerini Tercih Edin
Güven damgası, e-ticaret sitelerinin belirli standartlara uyduğunu ve tüketicinin korunması için mevzuatlara uygun davrandığını gösteriyor. E-ticaret alışverişinizi yaparken web sitesinde güven damgası logosunun bulunmasına dikkat etmelisiniz. Corona sürecinde artan internet dolandırıcılığı mağduru olmamak için güven damgasına dikkat ederek kişisel bilgi güvenliğinizi korumanız ve haklarınızı gözetmeniz kolaylaşacaktır. TOBB’un iş birliğiyle güven damgası sistemini oluşturduklarını duyuran Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan e-ticaret ortamında güven unsurunun daha fazla ön plana çıktığına dikkat çekti ve şu sözleri kullandı: “ Güven damgası e-ticarette gizlilik, hizmet kalitesinin sağlanması ve tüketicinin yaşadığı endişelerin giderilmesi konusunda etkin rol oynayacaktır. Bunun yanı sıra şirketlerin yeni pazarlara açılması ve yeni müşterilere ulaşması da mümkün olabilecektir. E-ticaret sitelerinin güven damgası alması ve tüketicilerin güven damgası olan e-ticaret sitelerini tercih etmesi, e-ticaret sektörünün büyümesini sağlayacaktır.”
Tüketici Hakem Heyeti Hakkı
Yukarıda bahsettiğimiz haklarınıza rağmen sorunlarınızın çözülemediği durumlarda, devreye Tüketici Hakem Heyeti giriyor. Ancak bu noktada önemli bir detay bulunuyor. Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurabilmek için, satın aldığınız ürün tutarının en fazla 8.480 TL olması gerekiyor. Daha fazla tutardaki alışverişler için çözüm yolu ise Tüketici Mahkemesi.
İnternetten Güvenli Alışverişin Yeni Tanımı: iyzico Korumalı Alışveriş
Peki, bunların dışında internet alışverişlerimde haklarımı nasıl güvence altına alırım diye merak mı ediyorsunuz? iyzico olarak internet alışverişleriyle ilgili endişeleri nasıl ortadan kaldırabileceğimizin yollarını aradık ve bu arayışların sonucunda “iyzico Korumalı Alışveriş” hizmeti ortaya çıktı. Tüketicilere tamamen ücretsiz bir şekilde 7/24 canlı yardım ve ürünle ilgili yaşanan herhangi bir problemde iade desteği sunan iyzico Kendim İçin Korumalı Alışveriş, bugüne kadar 1 milyondan fazla tüketici tarafından tercih edildi ve %92’lik bir memnuniyet ortalaması yakaladı.
Bugün iyzico ödeme altyapısını kullanan binlerce sitede ücretsiz kullanabileceğiniz “iyzico Korumalı Alışveriş” sayesinde internetten aldığınız ürünle herhangi bir endişeniz olması durumunda iyzico güvencesi altında olursunuz. Ürün sitede gördüğünüz gibi gelmedi ve iade etmek istiyorsunuz ya da elinize hiç ulaşmadıysa, bunları dert etmenize hiç gerek yok. Çünkü iyzico ekibi canlı destek hizmetiyle tüm sorularınız için yanınızda. Tüketicilerin tüm haklarının bilincinde olduğu ve kullandığı durumlarda, internet alışverişlerinin de en az fiziksel alışverişler kadar güvenli olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. iyzico olarak biz de e-ticaret ekosistemini büyütecek çözümlerimizi geliştirmeye devam edeceğiz.
