Tüketici hakları konusunda çok bilinçli bir toplum olduğumuz söylenemez ama en azından geleneksel alışverişte internetten alışveriş konusunda daha iyiyiz. Yani fiziksel bir mağazadan yaptığımız alışveriş neticesinde sahip olduğumuz haklar konusunda az çok fikrimiz varken, internetten alışverişin getirdiği hakları bilenler değerlendirmeye alınmayacak kadar küçük bir azınlık oluşturuyor. Halbuki internetten alışverişte tüketici hakları konusu sürekli yükselen bir grafik çizmiş, önemli ve ciddi bir konu. E-ticaret sektörünün gelişmesi için atılan en önemli adımların başında da bu hakların iyileştirilmesi, koruma altına alınması ve tüketiciye sunulması geliyor.
Tüketicinin internetten alışveriş konusunda alışkanlıklarının değişebilmesi için öncelikle güven sorunun çözülmesi gerekiyor. Güven sorununun çözülmesi hem ödeme sistemlerinin güvenliği hem de hukuki platformda devletin tüketicinin yanında olmasıyla gerçekleşecek. Nitekim devlet tarafında e-ticarete yapılan yatırımlar olumlu yönde etkileşim yaratmaya başladı bile. Tüm bu yatırımlar ve iyileştirmeler devam ederken tüketici internetten alışverişte sahip olduğu hakların ne kadarını biliyor sorusu geliyor akıllara. Sahip olduğu hakları bilmeyen tüketici doğal olarak internetten alışverişe mesafeli durabiliyor. Tüketicinin bilmesi gereken ilk şey, alışveriş internetten de yapılsa temelde sahip olunan tüketici hakları tamamen aynı. 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun internetten alışveriş yapanları da kapsayan bir çerçeveye sahip. 6 Mart 2011 tarihinde resmi gazetede yayınlanan 4077 sayılı kanunun 9/A Maddesi gereğince internetten yapılan alışverişler Mesafeli Sözleşmelere Dair Yönetmelik’e tabi tutuluyor.
İnternetten alışverişte tüketicinin sahip olduğu hakların başında iade, diğer bir deyişle cayma hakkı geliyor. Yönetmeliğe göre tüketici internetten aldığı ürünü 7 gün içerisinde iade etme hakkına sahip. Bunun için herhangi bir sebep göstermek zorunda da değil. Ayıplı ürünler hakkındaki yönetmelikler iki ayrı başlık altında ele alınıyor.
Bunlardan ilki Açık Ayıp… Eğer ürünü teslim aldığınızda üründe gözle görülür bir kusur varsa bu Açık Ayıp kapsamına girer. Tüketici ürünü aldıktan sonra 30 gün içinde bu durumu satıcıya bildirmek zorundadır. Eğer ayıplı mal, tüketici haklı olduğu halde geri alınmaz ya da başka bir ürünle değiştirilmezse tüketici tazminat davası açma hakkına sahiptir. Gizli Ayıp denilen durumda ise ilk anda anlaşılmayan, gözle görülmeyen ve kullanım sırasında ortaya çıkan ayıplar söz konusudur. Kullanım talimatlarına uyulduğu halde arıza ya da defo gösteren ürün Gizli Ayıplıdır. Bu ürünün iade süresi 2 yıldır. Tüketici herhangi bir sorunuyla ilgili firmayla olan görüşmelerinden sonuç alamazsa devreye Tüketici Sorunları Hakem Heyeti girer.
İnternetten alışveriş yapan tüketici her zaman satıcının iletişim bilgilerini, ürünün faturasını ve garanti belgesini elinde bulundurmalıdır. Bu bilgi ve belgelerle hak iddia edebilir ve muhatabının kim olduğunu bilir.
